Гематологиялық зерттеулер

Қанның жалпы талдамасы – патологиялық жағдайды диагностикалау, ауру ағымын мониторингтеу, жасалған емді бақылау мен скринингтік және профилактикалық қарап-тексеру кезінде аурулардың клиникаға дейінгі деңгейде анықтаудың заманауи маңызды талдамасы.
Қанның жалпы талдамасы жасушалы элементтердің және қанның сұйық бөлігінің (гематокрите) көлемдік арақатынасы, қанның арнаулы элементтерінің жеке түрлерінің (эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттердің) болуы, гемоглобин концентрациясы, эритроциттердің негізгі сипаттамасы туралы көрініс алуға мүмкіндік береді. Жалпы қан талдамасы базалық клиникалық тестерге жатады.
Дайындық: Зерттеуге биоматериалды аш қарынға (күннің бірінші кезеңінде; балаларға – кезекті тамақтандыру алдында) тапсыруға ұсынылады. Соңғы тамақтану мен қан алудың арасында кемінде 8 сағат, дұрысы – кемінде 12 сағат болуы тиіс; шырын, шәй, кофе (оған қоса қант қосуға) – жол берілмейді, су ішуге болады.
Зерттелетін материал: Көктамр қаны (ЭДТАмен)

Көрсеткіштер:

• Гемоглобин ( Hb) – қанның тыныс пигменті, ол эритроциттерде болады және оттегі мен көміртегіні тасымалдауға қатысады. Ер адамдарда әйел адамдарға қарағанда қан құрамында гемоглобин мөлшері жоғары болады. Қан құрамында гемоглобиннің патологиялық азаюы (қан аздық) эритроциттердің қарқынды бұзылуы, эритроциттердің түзілуінің бұзылуы нәтижесінде әртүрлі қан кету кезінде қарқынды жоғалу салдарынан болуы мүмкін. Қан аздық өз алдына дербес ауру, сондай-ақ қандай да бір созылмалы аурудың белгілері де болуы ықтимал.
• Гематокрит ( Hсt) – бұл қанның жалпы көлемінен барлық арнаулы элементтер (сандық, негізінен, эритроциттер) кіретін пайыздық үлесі.
• Эритроциттер ( RBC) – қанның жоғары маманданған ядросызжасушалары, ол құрамында темірі бар ақуыз гемоглобині – тыныс пигментімен толтырылған. Эритроциттердің негізгі функциясы – оттегіні тасымалдау. Қалыпты жағдайда қан ағымында эритроциттердің өмір сүру уақыты – 120 күн. Қан аздықтың сараланған диагносикасында пайдаланылады.
• Тромбоциттер (PLT) – өз түйіршіктерінде және бетінде көптеген белсенді заттар мен ұюдың көптеген факторы болатын, ядросыз жасушалар. Қан ағымында тромбоциттердің өмір сүру ұзақтығы – 7 – 10 күн. Тромбоциттердің саны оларды қарқынды қолдану салдарынан және жеткіліксіз өнімділіктің себебінен азаюы мүмкін. Клиникалық көріну белгілері (жоғары қан кету, тіпті өмірге қауіп төндіретін жағдайға дейін) тромбоциттер концентрациясы кемінде 50*10³ жасуша/мкл кезінде пайда болады.
• Лейкоциттер (WBC) - қанның ядросы бар жасушалары, бөгде элементтерді тану және залалсыздандыруға, әртүрлі иммундық пен қабыну реакцияларынан ағзаның өзгерген және зақымдаушы өз жасушаларын жоюға қатысады. Бұл ағзаның микробқа қарсы қорғанысының негізі болып табылады. Лейкоциттердің санын зерттеу алуан түрлі ауру терапиясын диагностикалау мен мониторингінде пайдаланылады.
• ЭТЖ (эритроциттердің тұну жылдамдығы) – ағзадағы жіті қабыну және инфекциялық процесстер кезіндегі маңызды көрсеткіш. Қолмен жасау әдісімен анықталады.

Жабдықтар:
1)«Swelab alfa plus» – автоматты гематологиялық талдауыш, Boule Medical компаниясының өндірісі, зерттеу жағдайында адам қаны сынамасы in vitro диагностикасына арналған.

«Swelab alfa plus» – автоматты гематологиялық талдауыш, (Швеция өндірісі)

2)«МЕК-6400» - автоматты гематологиялық талдауыш Nihon Kohden компаниясының өндірісі.

«МЕК-6400» - автоматты гематологиялық талдауыш (Жапония өндірісі).

Орындалу мерзімі: 1 жұмыс күні (шұғыл түрде - 25мин.)

3)Гемоглобин талдауыштары: HemoCue Hb 201+/CompoLab TS – шағын экспресс-талдауыш дереу сынама нәтижесін алуға мүмкіндік беретін, фотометрикалық әдіспен қандағы гемоглобиннің жалпы деңгейін сандық анықтауға арналған.

                                                       
Гемоглобин талдауышы HemoCue Hb 201              Гемоглобин талдауышы CompoLab TS
(АҚШ өндірісі)                                                          (Швеция өндірісі)

Орындалу мерзімі:  10мин.